Rozwód / Cofnięcie pozwu o rozwód
Specyficzne emocje wiążące się ze sprawami rozwodowymi powodują, że czasami strony nie są zainteresowane dalszym prowadzeniem sprawy i chciałyby cofnąć pozew i zakończyć postępowanie. Czasami chęć cofnięcia pozwu i zakończenia postępowania pojawia się już po wydaniu wyroku rozwodowego przez sąd I instancji, ale jeszcze przed jego uprawomocnieniem. Niestety nie w każdym przypadku złożenie oświadczenia o cofnięciu pozwu jest skuteczne.
Zgodnie z art. 203 kodeksu postępowania cywilnego każdy pozew może być cofnięty bez zgody pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy. Oznacza to, że do czasu rozpoczęcia rozprawy wystarczy, że powód złoży samo oświadczenie, iż cofa pozew. Później nadal może on cofnąć pozew, ale tylko jeżeli pozwany wyrazi zgodę na cofnięcie pozwu.
Kiedy cofnięcie pozwu o rozwód nie będzie skuteczne?
Sprawy rozwodowe są bardzo specyficzną kategorią spraw, charakteryzują się bowiem tym, że strona Pozwana również może domagać się rozwodu w odpowiedzi na pozew, a zatem Powód nie jest jedynym dysponentem procesu i nie tylko on określa ramy sporu. Powstaje zatem pytanie co zrobić, jeżeli rozprawy jeszcze nie było, pozew został cofnięty, ale strona pozwana w odpowiedzi na pozew również domaga się rozwodu? Nad problemem tym pochylał się w przeszłości Sąd Najwyższy (uchwała z dnia 23 listopada 1983 r. Sygn III CZP 59/83) i doszedł do wniosku, że "żądanie rozwodu przez stronę pozwaną (art. 439 kpc) wyłącza dopuszczalność umorzenia postępowania na skutek cofnięcia pozwu". Warto o tym pamiętać, spotkałem się już bowiem w swojej praktyce z takim przeświadczeniem strony powodowej, że jeżeli to ona zainicjowała postępowanie, to w każdej chwili również ona może je zakończyć – nic bardziej mylnego.
Uwaga! Cofnięcie pozwu podlega także kontroli ze strony sądu. Sąd obowiązany jest bowiem zawsze dokonać oceny, czy w świetle zgromadzonego materiału dowodowego cofnięcie nie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo czy nie zmierza do obejścia prawa.
Czy jest możliwe cofnięcie pozwu po wydaniu wyroku?
Zgodnie z art. 332 par. 2 kpc pozew może zostać cofnięty także po wydaniu wyroku aż do jego uprawomocnienia się. Natomiast zgodnie z przepisem art. 391 § 1 k.p.c. jeżeli nie ma szczególnych przepisów o postępowaniu przed sądem drugiej instancji, do postępowania tego stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed sądem pierwszej instancji. A zatem pozew może zostać cofnięty przed sądem I instancji po wydaniu wyroku, ale przed jego uprawomocnieniem się, albo przed sądem odwoławczym w toku postępowania apelacyjnego.
Jakie są skutki cofnięcia pozwu?
Pozew skutecznie cofnięty nie wywołuje żadnych skutków, jakie wiążą się z wytoczeniem powództwa, a sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania (art. 355 kpc). Jeżeli powód cofnie pozew przed sądem pierwszej instancji sąd zwraca mu całą opłatę od pozwu, a przed sądem drugiej instancji – połowę uiszczonej opłaty od apelacji (art. 79 ust. 2 u.k.s.c.). Na żądanie pozwanego powód może zostać zobowiązany przez sąd do zwrócenia mu kosztów zastępstwa procesowego.